Wyoblanie

Wyoblanie, bądź drykowanie (z niem. drücken) jest procesem obróbki plastycznej na zimno, polegającym na wykonywaniu przedmiotów o okrągłym kształcie, które byłyby nie do wykonania podczas tłoczenia czy nawet głębokiego tłoczenia. Wyoblanie jest procesem niezwykle ekonomicznym, narzędzia wykorzystywane w tym procesie mogą być nawet kilkaset razy tańsze niż matryce wykorzystywane do tłoczenia. Znalazło to zastosowanie chociażby przy produkcji talerzy do anten satelitarnych.

Produktem wejściowym muszą być materiały o wysokiej granicy plastyczności oraz o odpowiedniej grubości, aby zminimalizować ryzyko pęknięcia materiału czy anizotropii grubości ścianki.

Najczęściej. stosowane są krążki blachy

aluminium
miedzi
stali

czarnej - głębokotłocznej
stale nierdzewne

metale szlachetne: złoto, srebro, platyna
brązy, mosiądze

Proces odbywa się na maszynie zwanej wyoblarką. Forma do wyoblania, docisk oraz krążek blachy przeznaczonej do obróbki wirują z dużą prędkością ok. 2000 obr/min. Po zabezpieczeniu powierzchni blachy, wyoblakiem ręcznym lub rolkami do wyoblania wywiera się nacisk na wirującą powierzchnię, dzięki czemu materiał przyjmie kształt formy. Dzięki tej metodzie możliwe są do uzyskania różne kombinacje brył obrotowych np. dysza Ventouriego wykorzystywana do pomiarów prędkości przepływu płynów czy gazów.

Wyoblanie może być wykonywane na

wyoblarkach ręcznych (film#2)
wyoblarkach mechanicznych
wyoblarkach sterowanych numerycznie CNC (film#1)

Podsumowanie:

wielooperacyjny proces tłoczenia może być zastąpiony jedną operacją wyoblania
uzyskanie skomplikowanego kształtu jest znacznie prostsze i wydajne ekonomicznie niż tłoczenie ze względu na ceny narzędzi oraz zużycie energii
zautomatyzowanie procesu pozwala wykorzystywać go przy masowej produkcji np. garnków
Hydroforming, tłoczenie, kucie, odlewanie cechuje się znacznymi kosztami zmiennymi, natomiast wyoblanie na nowoczesnych wyoblarkach pomijając koszty energii, ma jedynie koszty stałe związane z porównywalnie niskim zużyciem narzędzi kształtujących
Wyoblanie cechuje się znikomym odpadem
możliwość produkcji niezwykle wytrzymałych zbiorników z jednego kawałka blachy, bez szwu
proces wymaga dużego doświadczenia, uszkodzony obiekt nadaje się jedynie do złomowania

Wyoblanie jest słabo znanym procesem obróbki plastycznej, może ze względu na jego niski procent zastosowanie w przemyśle. Jednak dzięki tej metodzie można uzyskiwać przedmioty o bardzo skomplikowanym kształcie np. instrumenty muzyczne, jak i trudne w produkcji np. garnki z grubym dnem. Wykorzystanie zdobyczy maszyn programowalnych umożliwia zwiększenie efektywności procesu, co przy zdecydowanie niższych kosztach narzędzi może pozwolić na całkowite zrezygnowanie z procesu tłoczenia.